Halkara Energetika Guramasy (IEA) çarşenbe güni çap eden hasabatynda global energiýa krizisiniň energiýa öwrülişigini çaltlaşdyrandygyny, netijeli, energiýa tygşytlaýan we az uglerodly howa çeşmesi ýylylyk nasoslarynyň hem täze saýlama bolandygyny aýtdy.Heatylylyk nasos ulgamynyň dünýädäki satuwynyň ýakyn ýyllarda rekord derejä ýetmegine garaşylýar.
“Atylylyk nasoslarynyň geljegi” atly ýörite hasabatda IEA suw ýylylyk nasosyna howa barada dünýägaraýyş berdi.Atylylyk nasosy tehnologiýasy, soňky ýyllarda bütin dünýäde uly ünsi çeken täze energiýa tehnologiýasydyr.Hususan-da, bölünen ýylylyk nasos ulgamy tebigy howadan, suwdan ýa-da toprakdan pes derejeli ýylylyk energiýasyny alyp bilýän we adamlar tarapyndan elektrik energiýasy arkaly ulanyp boljak ýokary hilli ýylylyk energiýasyny üpjün edip bilýän enjamdyr.
IEA ýylylyk nasosynyň täsirli we howanyň arassa çözgüdi bolandygyny aýtdy.Dünýädäki binalaryň köpüsi ýyladyş we sowatmak üçin ýylylyk nasosyny ulanyp biler, bu sarp edijilere pul tygşytlamaga we ýurtlaryň gazylyp alynýan ýangyçlara garaşlylygyny azaltmaga kömek edip biler.
Pumpylylyk nasos bazary soňky ýyllarda arzan çykdajylar we güýçli höwesler sebäpli güýçli ösüşi başdan geçirdi.2021-nji ýylda global ýylylyk nasosynyň satuwy ýylda 15% töweregi ýokarlandy, şol sanda EUB-iň satuw mukdary takmynan 35% ýokarlandy.
Global energiýa krizisine garşy göreşmek üçin 2022-nji ýylda ýylylyk nasoslarynyň satuwynyň, esasanam Europeewropada rekord derejä ýetmegine garaşylýar.2022-nji ýylyň birinji ýarymynda käbir ýurtlaryň satuwy geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende iki esse artdy.
IEA, eger hökümetler zyňyndylary azaltmak we energiýa howpsuzlygy maksatlaryny üstünlikli öňe sürseler, 2030-njy ýyla çenli EUB ýylylyk nasoslarynyň ýyllyk satuwy 2021-nji ýylda 2 milliondan 7 milliona çenli artyp, 2,5 esse ýokarlanmaga deňdir diýip hasaplaýar.
IEA müdiri Birol, ýylylyk nasos ulgamynyň zyňyndylary azaltmagyň we ösdürmegiň aýrylmaz bölegidigini, şeýle hem EUB üçin häzirki energiýa krizisini çözmek üçin çözgütdigini aýtdy.
Birol, suw ýylylyk nasos tehnologiýasynyň howasynyň birnäçe gezek synagdan geçirilendigini we iň sowuk howa şertlerinde-de işläp biljekdigini sözüniň üstüne goşdy.Syýasatçylar bu tehnologiýany doly goldamalydyrlar.Atylylyk nasoslary öý hojalygynyň ýyladylmagyny üpjün etmekde, ejiz maşgalalary we kärhanalary ýokary bahalardan goramakda we howanyň maksatlaryna ýetmekde möhüm rol oýnar.
IEA-nyň maglumatlaryna görä, häzirki energiýa bahasyna görä, ýylylyk nasoslaryna geçýän Europeanewropaly we Amerikaly maşgalalaryň tygşytlaýan energiýa bahasy 300 dollar bilen 900 dollar aralygynda.
Şeýle-de bolsa, ýylylyk nasoslaryny satyn almak we oturtmak üçin çykdajylar, hökümetden zerur goldawy talap edýän gaz bilen işleýän gazanlardan iki-dört esse köp bolup biler.Häzirki wagtda 30-dan gowrak ýurt ýylylyk nasoslary üçin maliýe höweslendirmelerini amala aşyrdy.
IEA 2030-njy ýyla çenli ýylylyk nasoslarynyň dünýädäki kömürturşy gazyny azyndan 500 million tonna azaldyp biljekdigini çaklaýar, bu bolsa häzirki Europeanewropa awtoulaglarynyň her ýyl uglerod dioksidiniň zyňyndylaryna deňdir.Mundan başga-da, ýylylyk nasoslary senagat pudaklarynyň, esasanam kagyz, azyk we himiýa pudaklarynyň käbir zerurlyklaryny kanagatlandyryp biler.
Birol, fotoelektrik we elektrik ulagy tehnologiýalarynyň ösüş ýoluny ýada salýan ýylylyk nasos bazaryndan çykmak üçin ähli şertleriň taýýardygyny öwdi.Atylylyk nasoslary köp syýasatçylaryň energiýa elýeterliligi, üpjünçilik howpsuzlygy we howa krizisi babatynda iň möhüm meselelerini çözdi we geljekde ägirt uly ykdysady we daşky gurşaw potensialyny oýnar.
Iş wagty: Dekabr-02-2022